Rundskriv

6 Opplysningar underlagde teieplikt – offentleglova § 13

6.1 Offentleglova § 13 fyrste ledd

6.1.1 Innleiing

Offentleglova § 13 fyrste ledd slår fast at opplysningar som er underlagde teieplikt i lov eller i medhald av lov, er unnatekne frå innsyn. Til skilnad frå dei andre unntaka i lova, som berre gir forvaltninga ein rett til å nekte innsyn, inneber § 13 fyrste ledd at forvaltninga har ei plikt til å nekte innsyn i opplysningar som er underlagde teieplikt. Dette følgjer av orda ”er unnatekne frå innsyn” i § 13 fyrste ledd. Det er såleis ikkje høve til å gi meirinnsyn i slike opplysningar. Utlevering til utanforståande av opplysningar som er underlagde teieplikt kan tvert imot vere straffbart etter straffelova 1902 § 121.

Etter § 13 fyrste ledd er det berre dei opplysningane i eit dokument som er underlagde teieplikt som er unnatekne frå innsyn. Resten av dokumentet er i utgangspunktet offentleg, med mindre det er grunnlag for å gjere unntak for resten av dokumentet etter føresegnene i § 12, sjå punkt 5.2 framfor.

6.1.2 Offentleglova § 13 stiller ikkje opp reglar om teieplikt

Offentleglova § 13 fyrste ledd inneheld ikkje sjølv reglar om kva typar opplysningar som er underlagde teieplikt. Føresegna slår berre fast at dersom opplysningane er underlagde teieplikt etter lov eller forskrift, så er det forbode å gi andre innsyn i dei.

6.1.3 Teieplikta må følgje av lov eller forskrift

Teieplikt for personar som utfører teneste for forvaltninga, kan ha ulike grunnlag:

- Teieplikt kan følgje av lov eller forskrift

- Teieplikt kan følgje av instruks

- Hemmeleghald kan vere avtala

Det er berre i dei tilfella der teieplikta følgjer av lov – eller av forskrift eller instruks fastsett i medhald av lov – at ein kan nekte innsyn etter offentleglova § 13 fyrste ledd. For at teieplikta skal kunne seiast å ha heimel i lov, er det eit vilkår anten at lova sjølv fastset teieplikt, eller at ho gir heimel til å fastsetje dette. Dersom dette er sagt uttrykkeleg i lova, er svaret klart. I dei tilfella der lova inneheld ein generell heimel til å gi forskrifter til ”gjennomføring og utfylling” av lova eller liknande formuleringar, må spørsmålet om det kan fastsetjast reglar om teieplikt som innskrenkar innsynsretten etter offentleglova, avgjerast på grunnlag av ei konkret tolking. I denne tolkinga må ein mellom anna leggje vekt på føremålet til lova, verkeområdet og forarbeid til lova. I mangel av konkrete haldepunkt, må ein leggje til grunn at ein generell forskriftsheimel ikkje gir rett til å innskrenke den innsynsrett som elles ville følgje av offentleglova.

På grunnlag av alminneleg instruksjonsrett i forvaltninga har både organet sjølv og overordna organ eit visst høve til å påleggje tenestemenn ei meir omfattande teieplikt enn det som følgjer av generelle lover og forskrifter. Føresetnaden er blant anna at omfanget av teieplikta er sakleg grunngitt i karakteren til verksemda og i samsvar med ålmenne prinsipp om ytringsfridom. Instruksen kan gjelde ei bestemt opplysning eller sak, eller han kan gjelde meir generelt for ei bestemt type opplysningar. Ein slik instruks om teieplikt som er fastsett utan heimel i lov (eller forskrift gitt i medhald av lov), gir ikkje grunnlag for å gjere unntak frå innsyn etter offentleglova. Ei avgjerd etter kommunelova om å halde eit møte i eit kommunalt organ for lukka dører vil ikkje føre til at møtedokumenta er unnatekne frå innsyn.

At avsendaren av eit dokument ber om at opplysningane blir behandla konfidensielt, fører ikkje til at ein kan nekte innsyn i opplysningar som elles er offentlege. Det vil heller ikkje vere høve til å avtale konfidensiell handsaming. Eit forvaltningsorgan eller ein tenestemann i eit organ kan ikkje gjennom avtalar innskrenke den lovbestemte innsynsretten etter offentleglova.

For NAVs vedkommende følger taushetsplikten av arbeids- og velferdsforvaltningsloven § 7. § 7 viser til reglene i forvaltningsloven § 13 flg, men innskrenker taushetsplikten ved at taushetsplikten også omfatter fødested, fødselsdato, personnummer, statsborgerforhold, sivilstand, yrke, bosted og arbeidssted. I tillegg innskrenkes taushetsplikten ved at opplysninger til andre forvaltningsorganer, jf forvaltningsloven § 13 b første ledd nr 5 og 6 bare kan gis når det er nødvendig for å fremme etatens oppgaver eller for å forebygge vesentlig fare for liv eller alvorlig skade på noens helse. Se Lenke til Lov om arbeids- og velferdsforvaltningen - Hovednr. 30 Kap. 2 - Arbeids- og velferdsetaten. § 7 Taushetsplikt.

6.1.4 Særleg om graderte dokument

Dersom informasjon må vernast av tryggingsgrunnar skal han graderast etter lov 20. mars 1998 nr. 10 § 11 om tryggleiksgradering (tryggleikslova). Dette er tilfelle dersom det kan medføre skadefølgjer for tryggleiken til Noreg eller våre allierte, tilhøvet til framande makter eller andre vitale nasjonale tryggleiksinteresser dersom informasjonen blir kjent for uvedkommande. Det følgjer av tryggleikslova § 12 at slik informasjon er underlagt teieplikt, og informasjon skal, når han er gyldig gradert, dermed òg vere unnateken frå innsyn etter offentleglova § 13.

Informasjon kan òg bli gradert etter den såkalla beskyttelsesinstruksen av 17. mars 1972. Denne instruksen har derimot ikkje heimel i formell lov, og utgjer difor ikkje nokon sjølvstendig unntaksheimel i høve til offentleglova. Dette inneber at gradering etter beskyttelsesinstruksen berre kan påførast dokument eller opplysningar som det kan gjerast unntak for etter ein av dei andre unntaksreglane i offentleglova. Ved krav om innsyn i gradert informasjon skal det vurderast om informasjonen kan avgraderast. Den nærare framgangsmåten for handsaming av slike innsynskrav er regulert i forskrift om informasjonstryggleik § 2-13 og offentlegforskrifta § 10.

Dersom krav om innsyn blir fremja for eit anna forvaltningsorgan enn det som har gradert informasjonen, skal spørsmålet om å revurdere graderinga leggjast fram for det organet som har stått for graderinga. Dette gjeld òg der ein meiner at graderinga ikkje er rett. Sjå punkt 9.2 nedanfor for nærare skildring av handsaminga av slike innsynskrav.

6.2 Lovføresegner om teieplikt

6.2.1 Innleiing

Det finst ei rekkje ulike lovføresegner om teieplikt. For det fyrste har vi reglar om teieplikt som skal verne om offentlege interesser, til dømes forsvaret av landet og relasjonar til andre statar.

For det andre har fleire yrkesgrupper teieplikt etter profesjonslovgivinga (yrkesrelatert teieplikt). Dette gjeld til dømes helsepersonell, prestar og advokatar.

For det tredje er det lovføresegner som fastset teieplikt for tilsette i offentleg forvaltning (forvaltningsrelatert teieplikt), og som vernar private interesser. Dei viktigaste reglane i denne gruppa er føresegnene i forvaltningslova §§ 13 til 13 e. Føresegnene i forvaltningslova §§ 13 til 13 e gjeld for alle som utfører teneste eller arbeid for eit forvaltningsorgan, med mindre det er gitt særreglar i lov eller forskrift. Det finst mange slike særreglar. Til dømes oppstiller sosialtenestelova § 8-8 og barnevernlova § 6-7 ei strengare teieplikt enn forvaltningslova § 13. Reglane gjeld dei som utfører arbeid eller teneste høvesvis for sosialtenesta og barnevernsetaten. Likningslova § 3-13 inneheld særreglar om teieplikt for likningsetaten.

Når særlovgivinga fastset føresegner om teieplikt som skil seg frå reglane i forvaltningsloven, gjeld forvaltningslova §§ 13 til 13 e likevel som utfyllande føresegner om ikkje anna er særskilt bestemt (sjå forvaltningslova § 13 f). Praksis rundt teiepliktsføresegnene i forvaltningslova vil i alle tilfelle ofte vere til nytte ved tolkinga av særlovgivinga.

Når eit dokument blir sendt frå eit forvaltningsorgan til eit anna, kan det vere at avsendaren har ei strengare teieplikt enn mottakaren. Dette vil til dømes vere aktuelt når helsepersonell, som har ei streng teieplikt etter helsepersonellova § 21, sender opplysningar til tilsette i helsetilsynet, som har teieplikt etter den alminnelege føresegna i forvaltningslova § 13. Dersom nokon ber om innsyn hos mottakaren av dokumentet, er det rekkjevidda av teieplikta til mottakaren som er avgjerande for om opplysningane er unnatekne frå innsyn etter offentleglova § 13. For at den strenge teieplikta som gjeld for avsendaren skal ”følgje med” når dokumentet blir oversendt, må det være særskilt fastsett i dei aktuelle føresegnene om teieplikt.

6.2.2 Generelt om teieplikta etter forvaltningslova § 13

Forvaltningslova § 13 inneheld reglar om teieplikt for opplysningar om personlige tilhøve og visse næringsopplysningar. Reglane i §§ 13 b til 13 e gjer unntak frå eller utfyller hovudføresegna i § 13. Teieplikta etter § 13 gjeld ikkje berre for dei som er tilsette i eit forvaltningsorgan, men for alle som utfører teneste eller arbeid for eit forvaltningsorgan – både faste og midlertidig tilsette tenestemenn, folkevalde og dei som utfører enkeltståande oppdrag for forvaltninga, som til dømes private sakkunnige eller konsulentar. Til dømes vil ein ekstern IT-konsulent som har fått i oppdrag å utarbeide eit elektronisk arkiv for eit forvaltningsorgan, ha teieplikt etter forvaltningslova § 13 for opplysningar om personlege tilhøve m.m. som vedkommande blir kjent med i samband med dette arbeidet. Organet skal gjere den sakkunnige kjent med teieplikta, sjå her forvaltningslova § 13 c fyrste ledd. Teieplikta omfattar berre opplysningar ein blir kjent med i samband med tenesta eller arbeidet. Opplysningar ein får kjennskap til som privatperson, til dømes i ein privat telefonsamtale i arbeidstida, er ikkje underlagde teieplikt.

Teieplikta inneber for det fyrste eit forbod mot å gjere opplysningane kjende for utanforståande ved å fortelje om dei eller levere dokument til utanforståande. Men det er ikkje nok at ein let vere å bringe opplysningane vidare: Ein må aktivt hindre at andre får kjennskap til opplysningane. Dette inneber mellom anna at opplysningane som er underlagde teieplikt må oppbevarast på ein trygg måte, slik at utanforståande ikkje har tilgang til dei. Til dømes bør ein i mange situasjonar ikkje la dokument liggje framme på pulten med kontordøra open, eller ta dei med heim, og la dei vere tilgjengelege for uvedkommande. Teieplikta inneber vidare eit forbod mot at tenestemannen sjølv bruker opplysningane i andre samanhengar enn dei er innhenta for. Til dømes kan ein tenestemann som driv næringsverksemd på fritida, ikkje bruke opplysningar underlagde teieplikt som han eller ho har fått i arbeidet for forvaltninga, i si private verksemd, sjå § 13 tredje ledd andre punktum.

Teieplikta gjeld i utgangspunktet overfor alle, òg kollegaer på arbeidsplassen. Det er likevel høve til å gjere opplysningane kjent for andre tenestemenn eller organ i etaten i den grad det er naudsynt for å løyse arbeidsoppgåvene på ein god måte, sjå § 13 b fyrste ledd nr. 2 og 3.

Føresegnene i §§ 13 flg. inneheld unntak frå teieplikta, sjå nærare punkt 6.2.5. Mellom anna fell teieplikta bort dersom den som har krav på hemmeleghald, samtykkjer i at opplysningane kan bli gitt ut, jf. § 13 a nr. 1. Men eit samtykke til å gi opplysningane til person A, inneber ikkje at dei utan vidare òg kan bli gitt ut til person B. Forvaltningsorganet skal sørgje for at teieplikta blir gjort kjent for dei ho gjeld for, og organet kan krevje ei skriftleg erklæring om teieplikt frå desse, sjå § 13 c fyrste ledd. Brot på teieplikt kan føre til straff etter straffelova 1902 § 121.

6.2.3 Teieplikt for opplysningar om personlege tilhøve etter
forvaltningslova § 13

6.2.3.1 Generelt

Forvaltningslova § 13 fyrste ledd nr. 1 oppstiller teieplikt for opplysningar om nokon sine personlege tilhøve. Føresegna gjeld berre opplysningar om fysiske personar. Teieplikta for opplysningar om føretak mm. er regulert i § 13 fyrste ledd nr. 2 om næringsopplysningar. Føresegna omfattar ikkje alle opplysningar om enkeltpersonar. Det må dreie seg om opplysningar som det med god grunn er vanleg å ynskje å halde for seg sjølv.

Opplysningane kan gjelde eigenskapar ved ein person, eller dei kan gjelde noko personen har gjort som kan vere egna til å karakterisere personen, til dømes ei straffbar handling. At opplysningane er rekna som personopplysningar etter personopplysningsloven, fører i seg sjølv ikkje til at dei er underlagde teieplikt etter forvaltningslova. Det ligg heilt ulike grunnar og omsyn bak desse to kategoriseringane av opplysningar. Ein føresetnad for teieplikt er dessutan at opplysningane kan knytast til bestemte enkeltpersonar. Opplysninger som er gjort anonyme eller gitt i statistisk form, slik at de ikkje kan knytast til bestemte personar, er ikkje underlagde teieplikt, sjølv om dei gjeld til dømes helsetilhøve, straffbare tilhøve eller annan sensitiv informasjon.

Teieplikta for personlege tilhøve gjeld òg opplysningar om døde personar og deira minne og om forsvunne personar.

Spørsmålet om ei opplysning er underlagt teieplikt, kan ofte by på tvil. Til rettleiing er det sagt uttrykkjeleg i forvaltningslova § 13 andre ledd fyrste punktum at opplysningar om ”fødested, fødselsdato og personnummer, statsborgerforhold, sivilstand, yrke, bopel og arbeidssted” i utgangspunktet ikkje er underlagde teieplikt. Desse opplysningane blir ikkje rekna som så ømtolige at det skal gjelde teieplikt for dei. Dette inneber vidare at dersom andre opplysningar ikkje er meir ømtolige enn dei som er nemnde i § 13 andre ledd, vil dei normalt ikkje vere underlagde teieplikt.

Som nevnt ovenfor i pkt 6.1.3  innskrenker arbeids- og velferdsforvaltnignsloven § 7 taushetsplikten for NAV ansatte ved at taushetsplikten også omfatter fødested, fødselsdato, personnummer, statsborgerforhold, sivilstand, yrke, bosted og arbeidssted. Se Lenke til Lov om arbeids- og velferdsforvaltningen - Hovednr. 30 Kap. 2 - Arbeids- og velferdsetaten. § 7 Taushetsplikt.

Forvaltningslova presiserar at slike opplysningar likevel vil vere underlagde teieplikt dersom dei røpar andre tilhøve som må reknast som personlege. Til dømes kan informasjon om bustaden til ein person vise at personen sit i fengsel eller er innlagt på ein psykiatrisk institusjon. I slike tilfelle vil det vere teieplikt òg om bustaden til personen.

I vurderinga om opplysningar er underlagt teieplikt eller ikkje, må ein mellom anna leggje vekt på om opplysningane – åleine eller saman med andre tilgjengelege opplysningar – kan skade eller utlevere ein person, om opplysningane er gitt i trumål, og om utlevering kan skade tilliten til forvaltninga, slik at det blir vanskeleg å hente inn naudsynte opplysningar i framtidige saker. Vidare må ein leggje vekt på kva interesse allmenta har i å gjere seg kjent med opplysningane.

Som typiske eksempel på personlege tilhøve kan nemnast opplysningar om fysisk og psykisk helse, seksuell legning, kjensleliv og personleg karakter elles, samt visse opplysningar knytte til familie og heim. Dersom ein person sjølv står offentleg fram med sin seksuelle legning, sjukdom eller andre strengt personlege opplysningar vil derimot ikkje opplysningane, så langt dei ikkje seier meir enn kva som har kome offentleg fram, lenger vere underlagde teieplikt. Opplysningar om arbeidsstad, arbeidstid, yrke og stilling er derimot normalt ikkje underlagde teieplikt, og det tilsvarande vil gjelde for opplysningar om tidlegare arbeidsstader og yrke. Meir konkrete opplysingar om kva arbeidet går ut på m.m. kan i særlege tilfelle likevel vere omfatta av teieplikta. Dette gjeld til dømes visse opplysningar knytt til bestemt personell innanfor Forsvaret og etterretninga, som utfører arbeid av ein slik karakter at dette ikkje kan gjerast kjent. Det er til dømes ikkje offentleg kva for norske soldatar som tek del i spesielle militære utanlandsoperasjonar eller som tidlegare har gjort dette. Eit anna døme der opplysningar typisk vil vere underlagde teieplikt er der innvandrarar eller flyktningar har hatt slike stillingar som nemnd ovanfor eller har vore soldatar og teke del i krig i andre land. Forvaltninga må handtere eventuelle problem knytt til dette, men informasjonen skal ikkje gjerast offentleg kjent.

Opplysningar knytt til arbeid og yrke vil heller ikkje lenger vere underlagde teieplikt grunna at dei gjeld personlege tilhøve dersom den aktuelle personen offentleg har meddelt desse opplysningane, til dømes ved å stå fram med yrkestittelen.

Opplysningar om løn og godtgjering motteke frå offentlege instansar er ikkje underlagde teieplikt, med unntak for tilfelle der opplysningane kan røpe noko om hemmelege oppdrag eller anna sensitivt arbeid. Heller ikkje ordinære opplysningar om løn og inntekt som går fram av offentlege skattelister eller følgjer offentleg kjende tariffsatsar eller standardløner elles for den aktuelle profesjonen, er å rekne som personlege tilhøve, og slike opplysningar er såleis ikkje underlagde teieplikt. Tilsvarande gjeld for opplysningar om kven som eig eller har bruksrett til ein eigedom eller om eigardelar i selskap Andre opplysningar som gjeld økonomien til privatpersonar, til dømes om gjeld eller bidragsplikt, må stort sett reknast som personlege tilhøve med mindre opplysningane er gjorde tilgjengelege gjennom dei offentlege skattelistene. Lite sensitive opplysningar om økonomiske tilhøve vil derimot falle utanfor teieplikta. Til dømes vil opplysningar om at ein person er kunde i Lånekassa ikkje vere å rekne som eit personleg tilhøve. Opplysningar om at personen har misleghalde gjelda til Lånekassa, vil derimot vere personlege og underlagde teieplikt. Tilsvarande gjeld for misleghald av husleige og liknande. Opplysningar om at ein person mottek eller har søkt ei form for sosial stønad, vil òg vere underlagde teieplikt, men at ein person er klient av arbeids- og velferdsetaten (NAV) vil i seg sjølv ikkje vere underlagt teieplikt. Nærare informasjon om kva tiltaket inneber vil derimot vere omfatta av slik plikt.

Opplysningar om økonomiske tilhøve knytt til næringsverksemda til enkeltpersonar, fell normalt utanfor uttrykket personlege tilhøve. Dette gjeld til dømes opplysningar i ein søknad om tilskot til næringsdrifta. I tvilstilfelle må ein leggje vekt på om det aktuelle tilhøvet kunne oppstått òg for eit selskap, og dersom det er tilfelle taler dette for at tilhøvet ikkje er underlagt teieplikt.

Opplysningar om kva utdanning ein person har – særleg om avlagte eksamenar og gjennomførde kurs – er ikkje underlagde teieplikt. Karakterar frå høgare utdanning er heller ikkje underlagde teieplikt. For karakterar frå grunnskulen eller vidaregåande skule er utgangspunktet det motsette, det vil seie at det i utgangspunktet vil gjelde teieplikt, likevel slik at potensielle arbeidsgivarar kan få stadfesta at eit vitnemål er korrekt. Sidan det har vore ei viss usikkerheit rundt spørsmålet om innsyn i karakterar, er det dessutan no fastsett i offentleglova § 26 at det er høve til å nekte innsyn i karakterar og vitnemål. Denne føresegna gjeld karakterar og vitnemål både frå grunnskule, vidaregåande skule og høgare utdanning, sjå punkt 8.15.4 nedanfor. Opplysningar om religiøs eller politisk haldning er som hovudregel underlagde teieplikt, sjølv om dei ikkje avdekkar at personen er medlem i eller tilhøyrer eit konkret politisk parti eller eit bestemt religiøst trussamfunn eller annan type livssynssamfunn.

Slike opplysningar vil derimot ikkje kunne reknast som personlege dersom personen opplysningane gjeld har gitt til kjenne haldningane sine offentleg, til dømes som talsmann for eit politisk parti eller ein religiøs organisasjon, eller gitt eit intervju der religiøst eller politisk syn kjem til uttrykk. Om eit lesarinnlegg i ei avis eller eit magasin fører til at ein har gitt haldningane til kjenne må reknast som usikkert. Det avgjerande må vere korleis haldningane eventuelt kjem til uttrykk og kva slags lesargruppe avisa eller magasinet har. Dersom ein person skulle ha endra politisk syn sidan han gav det til kjenne vil sjølve opplysninga om han har endra syn ikkje vere underlagt teieplikt, medan opplysningar om det nye synet vil vere underlagde teieplikt på vanleg måte. Tilsvarande vil nok gjelde for opplysningar om at ein person har konvertert eller elles endra si religiøse oppfatning etter at han gav den tidlegare til kjenne. Når det gjeld opplysningar om medlemskap i friviljuge religiøse organisasjonar må dette behandlast på same måte som opplysningar om medlemskap i trussamfunn, og det same gjeld for opplysningar om medlemsskap i andre typar livssynssamfunn.

Kor vidt opplysningar om medlemskap i fagforeiningar og andre friviljuge organisasjonar er underlagde teieplikt, må avgjerast ut frå kva slags organisasjon det er tale om. Medlemskap i store fagorganisasjonar som LO, UNIO, Akademikerne og dei yrkesrelaterte foreiningane, som at ein bonde er medlem i Norges Bondelag, ein lærar i UNIO eller ein jurist i Norges Juristforbund, vil normalt vere ukontroversielt, og opplysningar om dette er difor ikkje underlagde teieplikt. Dersom ein derimot er medlem av ei fagforeining som har markert seg med eit bestemt politisk syn, og der medlemsmassen er liten eller markerar seg med ei samstemt haldning, kan opplysningar om medlemskapen i seg sjølv opplyse om medlemmane si politiske haldning, og då vil opplysningar om dette vere underlagde teieplikt. Dersom ein person har stått fram som talsmann for ei fagforeining eller elles gitt til kjenne at han er medlem eller ikkje lenger medlem der, blir vurderinga den same som ovanfor for religiøse og politiske syn.

Mykje av det same vil vere tilfelle for andre friviljuge organisasjonar utanom religiøse organisasjonar og andre livssynsorganisasjonar. Opplysningar om medlemskap i store og ukontroversielle organisasjonar som Norges Skiforbund eller andre store idrettslag, Den norske Turistforening eller Raudekrossen seier ikkje noko nærare om ein person, og er difor ikkje omfatta av teieplikt. Snevrare organisasjonar der medlemmane i stor grad dyrkar bestemte særinteresser vil i større grad karakterisere ein person, og opplysningar om slike medlemskap vil difor vere underlagde teieplikt. Medlemskap i miljøorganisasjonar og liknande vil kome i ei mellomstilling. Opplysningar om medlemskap i Norges Naturvernforbund vil neppe vere underlagde teieplikt, medan opplysningar som gjeld meir kontroversielle og politisk omtvista organisasjonar nok vil vere omfatta av teieplikta. Heller ikkje her vil ein ha krav på tystnad om ein har stått fram med medlemskapen eller at ein ikkje lenger er medlem.

Private skriv til offentlege organ der avsendaren gir uttrykk for prinsipielle synspunkt på saker eller tilhøve i forvaltninga som ikkje direkte gjeld avsendaren sjølv eller nokon som har tilknyting til avsendaren, vil som utgangspunkt ikkje vere underlagde teieplikt. Det kan likevel vere at skrivet inneheld enkelte opplysningar av privat karakter, som vil vere å rekne som personlege tilhøve etter forvaltningsloven § 13.

Tradisjonelt har ein lagt til grunn at opplysningar om at ein person eller ei verksemd har gjort seg skuldig i straffbare handlingar eller andre lovbrot, er underlagde teieplikt. Dette synet kan ikkje lenger oppretthaldast fullt ut, i alle fall når det gjeld lovbrot som er skjedd i næringsverksemd. Det er vorte stadig meir vanleg at brot på lover og forskrifter som blir oppdaga av offentlege kontrollinstansar, blir offentleggjorde av kontrollinstansane. Dette gjeld til dømes mattilsynet sine kontrollar av at restaurantar og serveringsstadar følgjer næringsmiddelforskriftene.

Opplysningar om at personar er mistenkte for økonomisk kriminalitet i næringsverksemd blir òg ofte offentleg kjende. Det er vanskeleg å seie eksakt kva opplysningar om straffbare handlingar eller andre lovbrot som er underlagde teieplikt. Ein må ta omsyn både til karakteren av lovbrotet og den offentlege interesse i at opplysningane blir kjende.

Opplysingar om lovbrot som er gjort i næringsverksemd eller i samband med utøving av eit yrke som det er knytt ei særleg tillit til, som til dømes helsepersonell, vil som utgangspunkt ikkje vere underlagde teieplikt. Det må likevel leggjast vekt på om opplysingane berre gjeld mistanke om lovbrot, slik at det kan vere teieplikt på mistankestadiet, men ikkje når lovbrotet er konstatert, eller om tilhøvet er konstatert og kva tilknyting til næringsverksemda eller yrkesutøvinga lovbrotet har.

Opplysningar om lovbrot som ein person har gjort seg skuldig i som privatperson, vil som utgangspunkt framleis vere underlagde teieplikt. Dersom opplysingar om slike lovbrot seier noko om kor eigna ein person er til å utøve eit yrke som det er knytt ein særleg tillit til, kan dette stille seg annleis.

Uavhengig av om lovbrotet er gjort i næringsverksemd, under yrkesutøving eller som privatperson vil opplysningar om bakgrunnen for eller årsakene til lovbrotet, til dømes sjukdom, rusmiddelproblem eller andre personlege problem vere underlagde teieplikt. For personlege eigenskapar hos den som er skuldig i lovbrotet gjeld det same. Opplysningar om ein person fyller dei vilkåra lova set for å drive ei bestemt verksemd, til dømes om ein person har advokatløyve, er ikkje underlagde teieplikt. Òg opplysningar om at ein person har mista retten til å drive ein bestemt type verksemd, vil falle utanfor teieplikta. Til dømes vil opplysningar om at ein revisor har fått inndrege løyvet sitt, normalt ikkje vere underlagde teieplikt. Det same gjeld informasjon om ein person har gyldig førarkort eller ikkje. Derimot vil opplysningar om at ein person har fått førarkortet inndrege eller beslaglagt vere underlagde teieplikt, fordi slike opplysningar normalt vil indikere at personen har gjort seg skuldig i ei straffbar handling, samtidig som det behovet andre kan ha for opplysningar vil vere tilstrekkeleg ivaretatt ved at det er høve til å informere om at personen har eller ikkje har gyldig førarkort.

6.2.3.2 Særleg om offentleg tilsette

Teieplikta for opplysningar om personlege tilhøve gjeld òg i tenestemannssaker. Men fordi offentleg tilsette skal ivareta allmenne interesser, er teieplikta for opplysningar knytte til arbeid for det offentlege snevrare enn det som elles gjeld. Kor markert denne skilnaden blir, vil avhenge av kor høg stilling den aktuelle tenestemannen har, kor viktig tilliten frå allmenta er for den aktuelle stillinga, og kor nært knytt til stillinga og arbeidet opplysningane er. Utgangspunktet er at den snevrare teieplikta berre gjeld opplysningar knytte til utføringa av arbeid for det offentlege. Enkelte grupper offentleg tilsette utfører likevel samfunnsoppgåver av ein slik karakter at allmenta kan ha ei legitim interesse i å gjere seg kjent òg med enkelte handlingar som har funne stad utanfor tenesta.

At ein person har søkt ei offentleg stilling, er ikkje omfatta av teieplikta. Etter offentleglova § 25 kan det likevel vere høve til å gjere unntak for slike opplysningar, sjå nærare i punkt 8.14 nedanfor. Det gjeld heller ikkje teieplikt for opplysningar om at nokon har fått eller ikkje fått ei stilling eller eit opprykk. Opplysningar om personlege tilhøve i sjølve søknaden, vil derimot kunne vere underlagde teieplikt.

Opplysningar om lønn og godtgjering til offentleg tilsette er ikkje underlagde teieplikt. Dette gjeld både der lønna følgjer dei offentlege regulativa og der ho er individuelt fastsett etter eit leiarlønningssystem eller liknande. Det er ikkje avgjerande om lønnsfastsetjinga òg er uttrykk for ei konkret fagleg eller personleg vurdering av ein tilsett.

Reiserekningar med vedlegg frå tilsette i forvaltninga er i utgangspunktet offentlege dokument. Enkelte opplysningar i rekningane eller vedlegga kan likevel vere underlagde teieplikt, til dømes opplysningar om nummeret på ein privat bankkonto som pengar skal setjast inn på eller opplysningar om ei legerekning. At ein offentleg tenestemann har fått ein tenesterelatert reaksjon som til dømes avskil, blir ikkje rekna som eit personleg tilhøve. Det vil òg vere anledning til å opplyse om den direkte årsaka til reaksjonen, til dømes at personen har utvist grov uforstand i tenesta.

Det vil heller ikkje vere teieplikt for opplysningar om at ein tenestemann har gjort seg skuldig i straffbare handlingar i tenesta og kva reaksjon dette har ført til, anten det gjeld administrative eller strafferettslege reaksjonar. Nærare opplysningar om personlege eigenskapar hos gjerningsmannen vil derimot falle inn under teieplikta. Det same gjeld nærare skildringar av handlingane og bakgrunnen for desse, i den grad slike opplysningar vil vere egna til å karakterisere vedkommande som person. Dette må vurderast konkret i den enkelte saka.

6.2.4 Teieplikt for næringsopplysningar etter forvaltningslova § 13

Forvaltningsloven § 13 fyrste ledd nr. 2 oppstiller teieplikt for opplysningar om ”tekniske innretninger og fremgangsmåter samt drifts- eller forretningsforhold som det vil være av konkurransemessig betydning å hemmeligholde av hensyn til den som opplysningen angår.” Føresegna stiller med andre ord krav både til arten av opplysningar – visse næringsopplysningar – og til den eventuelle verknaden for konkurransen av at opplysningane blir gitt ut. Opplysningar om drifts- eller forretningstilhøve vil omfatte opplysningar som direkte gjeld utøving av næringsverksemd, slik som informasjon om produksjonsmetodar, produkt, kontraktsvilkår, marknadsføringsstrategiar, analyser, prognosar eller strategiar knytt til verksemda. Den sentrale avgrensinga av teieplikta ligg i vilkåret om at det må vere av ”konkurransemessig betydning” for verksemda at opplysningane blir haldne hemmelege. For at opplysningane skal vere underlagde teieplikt, må det med andre ord kunne føre til økonomisk tap eller redusert gevinst for verksemda dersom dei blir kjende, anten direkte eller ved at konkurrentar kan utnytte dei. Det avgjerande er om opplysningane etter sin art kan ha slike skadeverknader, og ikkje om den konkrete mottakaren av opplysningane sjølv kan ha nytte av dei. Teieplikta er med andre ord til hinder for at næringsopplysningar som kan ha verknader for konkurransen blir gitt ut til andre, uavhengig av om mottakaren vil eller kan bruke dei i eiga verksemd, gje dei vidare til andre eller gjere noko anna som faktisk medfører fare for tap.

Det vil ikkje ha verknader for konkurransen å holde hemmeleg opplysningar som er allment kjende eller tilgjengelege andre stader. Dersom opplysningane til dømes har vore omtalde i media eller teke inn i offentleg tilgjengelege rapportar som verksemda har utarbeidd, eller dei er kjende elles i bransjen, vil opplysningane ikkje vere underlagde teieplikt, og den vanlege innsynsretten etter offentleglova vil gjelde. Som hovudregel vil det heller ikkje gjelde teieplikt for opplysningar som gjeld verksemder som har ei monopolstilling, fordi det då normalt ikkje vil ha verknad for nokon konkurranse å offentleggjere opplysningane. Dette kan derimot stille seg annleis for opplysningar om tekniske innretningar, forretningsføringsstrategiar og liknande som kan nyttast utanfor den aktuelle bransjen.

Teieplikta omfattar vidare ikkje alle opplysningar om drifts- eller forretningstilhøve som vil kunne føre til økonomisk tap for verksemda. For det fyrste er det lagt til grunn at mindre sensitive næringsopplysningar fell utanfor teieplikta, på same måte som lite sensitive personopplysningar.

For det andre kan behovet for å halde opplysningane hemmelege vere meir eller mindre verneverdig. På den eine sida kan det dreie seg om produksjonsmetodar eller liknande som ei verksemd har utvikla, medan det på den andre sida kan vere tale om disposisjonar eller tilhøve som ein ynskjer å halde løynde fordi dei er omdiskuterte eller kritikkverdige frå eit samfunnsfagleg synspunkt. I dei siste tilfella kan allmenne omsyn tale for at opplysningane må kunne givast ut. Rekkjevidda av teieplikta vil dermed variere ut frå kva type næringsopplysningar det er tale om.

Kjerneområdet for teieplikta er næringsopplysningar som andre kan nytte på tilsvarande måte i eiga næringsverksemd, dvs. forretningsløyndomar i meir tradisjonell forstand. Her står grunngivinga for teieplikta særleg sterkt. Typiske eksempel vil vere opplysningar om produksjonsmetodar og nye produkt som er under utvikling. Dersom verksemda har fått eller søkt om patent for metoden, vil ho ikkje vere underlagt teieplikt, sidan ein då alt har oppnådd eller er i posisjon til å oppnå vern mot konkurranse.

Marknadsanalysar, økonomiske utrekningar og prognosar og meir konkrete forretningsstrategiar og liknande kan òg vere av ein slik karakter at konkurrentar kan utnytte dei. Det same gjeld informasjon som det ikkje ligg nokon skapande eller original tanke bak, som til dømes kundelister. Dersom utlevering av slike forretningsløyndomar kan ha skadelege verknader for konkurranseevna til verksemda, og desse skadeverknadene ikkje er uvesentlege, vil opplysningane normalt vere underlagde teieplikt. Men ein kan tenkje seg at allmenne omsyn tilseier at opplysningane likevel bør kunne givast ut, til dømes dersom dei avdekkjer kritikkverdige forretningsmetodar, jf. òg forvaltningslova § 13 a nr. 3.

Òg opplysningar som kan skade konkurranseevna til verksemda på andre måtar enn ved at andre brukar opplysningane i deira verksemd, kan etter omstenda vere underlagde teieplikt. Det skal likevel ein del til for at ein vil seie at slike opplysningar vil vere teiepliktige, og utgangspunktet vil vere at dei ikkje er det. I desse tilfella må ein gjere ei konkret vurdering av i kva grad omsyna bak teieplikta gjer seg gjeldande, og behovet for hemmeleghald må vegast opp mot den offentlege interessa som er knytt til innhaldet i opplysningane. Mellom anna må ein i større grad enn ved dei klassiske forretningsløyndomane leggje vekt på omfanget av den eventuelle skadeverknaden for konkurranseevna til verksemda og risikoen for at skaden vil oppstå. Ein kan vidare leggje vekt på om det er vanleg praksis i bransjen å hemmeleghalde den typen opplysningar det er tale om, samt i kva grad utlevering kan skade tilliten til forvaltninga.

Opplysningar om avtalar med forretningspartnarar og om innhaldet i avtalane kan etter omstenda vere underlagde teieplikt. Dette kan til dømes vere tilfellet dersom andre kan erobre ein forretningspartnar eller ta marknadsdelar frå verksemda med utgangspunkt i opplysningane, eller dersom utlevering av detaljerte opplysningar om prisar eller leveringsvilkår kan skade forhandlingsposisjonen til verksemda i framtidige forhandlingar.

Av liknande grunnar kan opplysningar om planlagde marknadsføringstiltak vere underlagde teieplikt. Sjølv om tiltaket ikkje utan vidare kan kopierast av konkurrentar, kan andre føretak ha nytte av opplysningane, til dømes ved at dei kan tilpasse sitt eige marknadsføringsopplegg.

Generelle opplysningar om den økonomiske stillinga til ei verksemd er normalt ikkje underlagde teieplikt. Det same gjeld opplysningar om administrative tilhøve i ei verksemd, til dømes opplysningar om organisasjonsmodell, kontortid og talet på tilsette. Derimot vil det lett kunne ligge føre teieplikt om organisatoriske tilhøve som berre er på planleggingsstadiet, til dømes opplysningar om ein planlagt fusjon eller ei nedskjering, fordi slike opplysningar ofte kan skade selskapet og utnyttast av konkurrentar.

Opplysningar om produksjonskapasitet og -kvantum fell òg utanfor teieplikta med mindre dei indirekte avdekker produksjonsmetodar eller andre tilhøve som er underlagde teieplikt.

Opplysningar om helsetilstanden til dei tilsette eller sjukdomsrisiko i verksemda fell normalt utanfor teieplikta dersom dei ikkje avdekkar personlege tilhøve hos enkeltpersonar.

At opplysningar kan skade konkurranseevna til verksemda gjennom negative reaksjonar i marknaden, vil normalt ikkje vere tilstrekkeleg til at dei er underlagde teieplikt. Dette gjeld til dømes opplysningar om tilhøve som er kritikkverdige eller omstridde ut frå eit samfunnsfagleg synspunkt. Det vil til dømes ikkje vere teieplikt for opplysningar om kva norske verksemder som handlar med Burma eller andre land ein normalt ikkje vil bli assosiert med.

Som utgangspunkt vil teieplikta heller ikkje omfatte opplysningar om at ei verksemd har gjort seg skuldig i eit lovbrot, sjølv om opplysningane vil kunne skade konkurranseevna til verksemda.

Teieplikta vil vidare ikkje omfatte forvaltningsvedtak som gjeld verksemda, til dømes vedtak om konsesjon, import- eller eksportløyve eller økonomisk stønad. Dette er saksdokument for dei aktuelle forvaltningsorgana, og underlagde innsynsrett etter offentleglova. Søknaden og/eller grunngivinga for vedtaket kan likevel innehalde opplysningar som vil vere underlagde teieplikt, til dømes i høve til produksjonen.

6.2.5 Avgrensingar av teieplikta

6.2.5.1 Innleiing

I mange tilfelle der ein har å gjere med opplysningar som i utgangspunktet er underlagt teieplikt etter forvaltningslova, og dermed skal vere unnateke frå innsyn etter offentleglova, vil det vere omstende som tilseier at teieplikta skal avgrensast. Dette kan gjelde fleire ulike grupper av tilfelle, der fellestrekket er at det ikkje er nokon tilstrekkeleg grunn til at dei aktuelle opplysningane skal haldast løynde.

Forvaltningslova § 13 a omhandlar tilfella der slik grunn ikkje føreligg. Det fyrste tilfellet er fyrste alternativ i § 13 a nr. 1, der det heiter at opplysningar kan gjerast kjent for dei personane opplysningane direkte gjeld. I all hovudsak vil dette vere uproblematisk, då informasjonen oftast vil vere kjent for personane frå før, eller omhandle tilhøve dei i alle tilfelle hadde krav på å bli gjort kjende med. Døme på det siste er helseopplysningar for fysiske personar og rapportar om ureining knytt til produksjonen og liknande for verksemder. Visse avgrensingsproblem kan likevel oppstå. Eit spørsmål er om foreldre og andre verjer for umyndige etter denne regelen har krav på opplysningar vedrørande den umyndige som elles er underlagt teieplikt, utan at den umyndige sjølv gir samtykke til dette. Når det gjeld barn må svaret vere at verjer som den klare hovudregel har krav på opplysningar, medan saka stiller seg noko annleis for umyndiggjorte og ungdom rett under myndigheitsalder. Spørsmålet må her vurderast etter kva den umyndige sjølv ynskjer og kva slags opplysningar det er tale om. Dersom ein person under 18 år har sjølvråderett på det aktuelle området må forvaltninga generelt kunne nekte å gje verja opplysningar. Det kan dessutan tenkjast at opplysningane er underlagt teieplikt etter anna rettsgrunnlag enn forvaltningslova § 13, og då gjeld ikkje dette unntaket.

6.2.5.2 Avgrensing av teieplikta på grunnlag av samtykke

Det andre alternativet i § 13 a nr. 1 seier at teieplikta ikkje er til hinder for at opplysningane blir gjort kjent for andre så langt det kjem samtykke frå den som har krav på at teieplikta blir overhalde. Dette inneber at det berre er den som er verna etter § 13 nr. 1 om personlege tilhøve eller § 13 nr. 2 om forretningstilhøve som kan gje slikt samtykke, og at det heller ikkje krevst samtykke frå andre, som til dømes slekt. Eit spørsmål blir då kven som kan samtykkje på vegne av ei verksemd, men dette vil stort sett bli avklara.

Meir tvilsamt er spørsmålet om kven som må samtykkje der den opplysningane gjeld er umyndig eller sinnssjuk/psykotisk. For umyndige må utgangspunktet vere at verja må samtykkje. Særleg der det handlar om mindreårige kan det bli spørsmål om denne på eit tidspunkt sjølv vil kunne gje slikt samtykke, og det avgjerande må då vere kva slags opplysningar det er tale om, og kor moden den unge er. Handlar det om svært personlege opplysningar bør nok verje i alle tilfelle samtykkje.

Ei liknande vurdering må gjerast for umyndiggjorte.

Sinnssjuke/psykotiske som ikkje er umyndiggjorte eller har verje må kunne samtykkje så langt dei skjønar kva samtykket inneber. Dersom dei ikkje kan skjøne det vil det kkje føreliggje noko gyldig samtykke, og eit slikt vil i slike situasjonar dermed vanskeleg kunne givast i det heile.

Opplysningane kan ikkje nyttast i større grad enn kva samtykket omfattar. Om ein får samtykke til å lese gjennom opplysningar inneber ikkje det at ein har rett på kopi. Det gjeld ingen formkrav til eit samtykke, men det må vere avgjeve friviljugt, utan nokon form for press.

Dersom det blir gjort krav på innsyn i dokument som inneheld opplysningar underlagt teieplikt, men situasjonen medfører at teieplikta kan falle bort gjennom samtykkje, skal kravet om innsyn, saman med ei eventuell grunngiving for innsynskravet, leggjast fram for den som har krav på tystnad. Dette følgjer av offentleglova § 13 tredje ledd. På lik line med § 10 i offentlegheitslova 1970 stiller ikkje denne føresegna opp nokon alminneleg plikt for forvaltninga til å leggje fram kravet om innsyn; denne plikta oppstår berre når den som ber om innsyn oppmodar om at kravet blir lagt fram for den opplysningane gjeld. Dersom innsynskravet blir lagt fram skal den som har krav på tystnad få ein ”høveleg frist” til å svare på førespurnaden. Kor lang ein slik frist skal vere vil avhenge av tilhøva rundt personen, og kva slags opplysningar det er tale om. Om det skal gjerast unntak frå teieplikta krevst eit positivt samtykke frå den som har krav på tystnad. Dersom vedkommande ikkje svarar skal dette reknast som nekting av samtykke, og det er då ikkje aktuelt å gjere unntak frå teieplikta på dette grunnlaget.

6.2.5.3 Avgrensing av teieplikta når opplysningane er gitt i statistisk form eller er gjort anonyme

Forvaltningslova § 13 a nr. 2 opnar for at teieplikta ikkje skal gjelde for opplysningar som er gitt i statistisk form, eller der individualiserande kjenneteikn er fjerna på annan måte. Vilkåret er at behovet for vern er ivareteke gjennom dette. Ved anonymisering må her stillast krav om at alle individualiserande kjenneteikn blir fjerna, og dette omfattar ofte meir enn reine personopplysningar.

Vidare kan det innebere problem å oppnå ei tilstrekkeleg individualisering der det tale om opplysningar frå mindre miljø. Dette gjeld både for statistiske opplysningar, då grunnlaget for statistikken kan vere lite, og for opplysningar som er anonymiserte. Det kan oppstå særlege problem i høve til identifisering der anonymiserte opplysningar kan samanhaldast med allment tilgjengeleg informasjon, og opplysningar underlagt teieplikt dermed kan bli kjent. Dersom det er reell fare for at dette kan skje kan ikkje opplysningar gjerast tilgjengelege på bakgrunn av denne regelen.

6.2.5.4 Avgrensing av teieplikta når inga verneverdig interesse tilseier at opplysningane skal vere hemmelege

Forvaltningslova § 13 a nr. 3 seier at opplysningar underlagt teieplikt kan nyttast dersom det ikkje er nokon ”berettiget interesse” som tilseier at dei skal verre hemmelege. Som døme er nemnt at dei kan vere kjent alminneleg kjende eller alminneleg tilgjengelege annan stad. Desse døma er dei klart viktigaste tilfella der dette blir aktuelt. Opplysningar er alminneleg kjende dersom dei er offentleg publiserte, men derimot ikkje dersom dei berre er kjende i form av rykte eller er kjende av i eit avgrensa miljø.

Eit anna døme kan vere der nokon går ut med kritikk mot forvaltninga, men presenterer saka på feil måte. I visse tilfelle kan nok forvaltninga då gå ut med korreksjon, jamvel om dette elles ville vere i strid med reglane om teieplikt. Her vil det stå sentralt kva slags opplysningar de er tale om, og korleis dette slår ut for brukaren, om forvaltninga berre korrigerar det som alt er kome fram eller offentleggjer noko anna eller meir om brukaren, om brukaren sjølv har omtala saka offentleg og behovet for å imøtegå det som er kome ut.

I høve til at opplysningane alt er alminneleg tilgjengelege andre stader tenkjer ein på offentlege register, dommar, osv. Dersom inngripande opplysningar får ei langt meir omfattande omtale dersom dei ikkje blir underlagde teieplikt enn dei elles ville fått kan det tale for at forvaltninga likevel ikkje bør gi dei ut, sjølv om dei er tilgjengelege på annan måte. Om opplysningane derimot har vorte alminneleg kjende gjennom media eller på annan måte er det ofte ingen grunn til å halde dei attende, og dette kan særleg vere tilfelle dersom parten sjølv har gått ut med dei. Men ei grundig vurdering, mellom anna av kor ømtolige opplysningane er, må gjerast òg i slike tilfelle.

6.2.5.5 Andre avgrensingar av teieplikta etter forvaltningslova

Forvaltningslova §§ 13 b og 13 d inneheld nokre ytterlegare reglar om avgrensing av teieplikta. Desse avgrensingane tillet berre at opplysningar som er underlagt teieplikt i visse tilfelle og på bestemte vilkår kan gjerast kjent for bestemte personar, eller kategoriar av organ og personar, til bruk for bestemte føremål. Opplysningar kan på denne bakgrunn, etter dei vilkår som går fram av dei enkelte reglane, gjerast kjent for ein part sjølv eller representantar for denne (§ 13 b fyrste ledd nr. 1), organet som avgjer saka og andre tenestemenn innanfor organet enn dei som avgjorde saka (§ 13 b fyrste ledd nr. 2 og 3), andre forvaltningsorgan og revisjons- og kontrollorgan (§ 13 b fyrste ledd nr. 4, 5, 6 og 7), påtalemakta (§ 13 b fyrste ledd nr. 6) og til forskarar for bruk i forsking (§ 13 d). Det er såleis ikkje tale om nokon allmenn rett til innsyn etter desse reglane. Som nevnt ovenfor i pkt 6.1.3 innskrenkes taushetsplikten for NAV ansatte også her, ved at opplysninger til andre forvaltningsorganer, jf forvaltningsloven § 13 b første ledd nr 5 og 6 bare kan gis når det er nødvendig for å fremme etatens oppgaver eller for å forebygge vesentlig fare for liv eller alvorlig skade på noens helse. Se Lenke til Lov om arbeids- og velferdsforvaltningen - Hovednr. 30 Kap. 2 - Arbeids- og velferdsetaten. § 7 Taushetsplikt.

6.2.6 Høvet til å gjere unntak etter forvaltningslova § 13 for aktørar som ikkje er forvaltningsorgan

Offentleglova § 13 andre ledd gir føresegnene i forvaltningslova om teieplikt verknad òg for sjølvstendige rettssubjekt som er i nemnde i offentleglova § 2 bokstav c og d, altså rettssubjekt som er underlagde offentleglova på grunn av at offentlege organ gjennom stor eigardel eller innverknad der har meir enn halvparten av røystene i det øvste organet, eller kan utpeike meir enn halvparten av medlemmar med røysterett i øvste organ. Utan denne føresegna ville ikkje reglane i forvaltningslova om teieplikt omfatta slike organ, og dei ville ikkje hatt høve til å gjere unntak frå offentleglova for opplysningar som ville vore omfatta av teieplikt i eit forvaltningsorgan.

§ 13 andre ledd fastslår at føresegnene i forvaltningslova om teieplikt gir slike sjølvstendige rettssubjekt ”høve” til å gjere unntak for dokument og opplysningar i same omfang som dei gir forvaltningsorgan det. Dette inneber at desse rettssubjekta ikkje er avskore frå å gi meirinnsyn i opplysningar som er underlagde teieplikt etter forvaltningslova slik vanlege forvaltningsorgan er, og utgjer såleis ei avgrensing av § 13 fyrste ledd, som slår fast at slike opplysningar alltid er unnatekne frå innsyn. Likevel bør dei sjølvstendige rettssubjekta som ein heilt klar regel absolutt ikkje gi meirinnsyn i opplysningar som elles er underlagde teieplikt. At dei formelt har fått høve til å gjere det skuldast at ein ikkje ville påleggje slike organ dei andre pliktene som det medfører å vere fullt ut omfatta av reglane om teieplikt, og det har aldri vore meininga at det skal praktiserast meirinnsyn for slike opplysningar.