Liste over de grunn- og tilleggspensjonssystemer og de
pensjonsytelser som er omfattet av konvensjonen
Administrativ avtale til
nordisk konvensjon om trygd av 12. juni 2012
artikkel 2
DANMARK
Grunnpensjoner:
Lov om sosial pensjon (Lov om social pension) LBK nr. 1005, 19.8.2010
Førtidspensjon
Pensjonen kan tildeles personer mellom 18 og 65 år
Det er en betingelse for å få førtidspensjon at personens arbeidsevne er varig nedsatt og at nedsettelsen er av et slikt omfang at vedkommende, heller ikke ved hjelp av de muligheter for støtte som foreligger etter sosial eller annen lovgivning, for eksempel sysselsetting i ”fleksjob”, ikke vil være i stand til å bli selvforsørget ved inntektsgivende arbeid.
Folkepensjon
Pensjonen ytes til personer som har fylt 65 år
Personlig tillegg kan utbetales til folkepensjonister som har særlig vanskelige økonomiske forhold. Avgjørelse treffes etter en nærmere konkret og individuell vurdering av pensjonistens økonomiske forhold. Det gis personlig tillegg til betaling av fyringsutgifter.
Tilleggspensjoner:
Lov om Arbeidsmarkedets Tilleggspensjon (Lov om Arbejdsmarkedets Tilægspension) LBK nr. 942, 2.10.2009
Egenpensjon
Pensjonen gis til personer som har folkepensjonsalderen. Pensjonens størrelse er basert på summen av de avgifter som er innbetalt til ATP.
Ytelser ved dødsfall:
Til gjenlevende ektefelle eller samboer etter medlemmer av tilleggspensjonsordningen utbetales det ved medlemmets død et engangsbeløp på 50 000 kr.. Ytelsen kan utbetales til en gjenlevende etter et medlem som har vært medlem av tilleggspensjonsordningen i sammenlagt minst 2 år, og som har betalt avgift tilsvarende 2 års avgift.
Barn av medlemmer av tilleggspensjonsordningen får ved medlemmets død utbetalt et engangsbeløp. Beløpet utgjør 50.000 kr. for hvert barn under 21 år.
FÆRØYENE
Grunnpensjoner:
Lov om sosial pensjon (Lóg um almennapensjónir o.a. Ll. nr. 48, 10/05 - 1999
Førtidspensjon
Førtidspensjon kan gis til personer mellom 18 og 67 år. Vilkårene for å få førtidspensjon er minst 3 års bosetting på Færøyene og varig uførhet på minst 50 prosent som følge av medisinsk godkjent sykdom eller handicap. Uførepensjon gis på grunnalg av 3 uføregrader.
Førtidspensjonen kan bestå av grunnbeløp og pensjonstillegg. Pensjonstillegget varierer med uføregraden.
Uføreytelse kan gis til personer med en varig uføregrad på minst 2/3.
Uførestønad kan gis til personer med handikap.
Barnetillegg og/eller personlig tillegg kan tilstås hvis pensjonisten oppfyller kravene for slike tillegg.
Alderspensjon
Alderspensjon kan gis til personer som har fylt 67 år. Vilkåret er minst 3 års bosetting på Færøyene mellom 15 og 67 år
Alderspensjonen kan bestå av grunnbeløp og pensjonstillegg.
Barnetillegg og/eller personlig tillegg kan tilstås hvis pensjonisten oppfyller kravene for slike tillegg.
GRØNLAND
Grunnpensjoner:
Lov om alderspensjon (Utoqqalinermi pensionisiat pillugit Inatsisartut peqqussutaat)
Nr. 3, 7. mai 2007
Lov om førtidspensjon (Siusinaartumik pensionisiat pillugit Inatsisartut peqqussutaat)
Nr. 4, 7. mai 2007.
Førtidspensjon
Pensjon kan gis til personer mellom 18 og 65 år.
Det er et vilkår for å tilstå førtidspensjon at personens arbeidsevne er «varig» nedsatt.
Barnetillegg og/eller personlig tillegg kan tilstås hvis pensjonisten oppfyller kravene for å få slike tillegg.
Alderspensjon
Alderspensjon gis til personer som har fylt 65 år.
Rådighetsbestemt tillegg, barnetillegg og/eller personlig tillegg kan gis hvis pensjonisten oppfyller kravene for å få slike tillegg.
FINLAND
Grunnpensjoner:
Folkepensjonsloven (Kansaneläkelaki/Folkpensionslag) 568/2007
Lov om innføring av Folkepensjonsloven (Laki kansaneläkelain/Lag om innförande av folkpensionslagen) 569/2007
Folkepensjon
¾ Alderspensjon
¾ Sykepensjon
¾ Arbeidsløshetspensjon
Familiepensjon
¾ Gjenlevendepensjon
¾ Barnepensjon
Barnetillegg utbetales etter folkepensjonsloven. Ytelsen utbetales enten på grunnlag av folkepensjon eller på grunnlag av tilleggspensjon (arbeidspensjon). Utbetalingen er uavhengig av størrelsen av tilleggspensjonen.
Sykepensjon
Pensjonen kan gis midlertidig eller varig. Midlertidig pensjon er rehabiliteringstønad. Pensjon kan gis til personer som er 16-64 år gamle og som på grunn av en sykdom, skade eller et handikap er ute av stand til å utføre sitt sedvanlige arbeid eller et annet sammenlignbart arbeid som vurdert ut fra vedkommendes alder, arbeidsevne og omstendighetene for øvrig kan anses som passende for ham eller henne, og som kan gi vedkommende tilstrekkelig underhold. Pensjonen gis bare på grunnlag av full arbeidsuførhet. Pensjonen gis i de fleste tilfeller etter at rett til sykepenger er opphørt (etter cirka 300 dager).
Alderspensjon
Den generelle aldersgrensen for pensjon er 65 år.
Pensjon kan utbetales som førtidspensjon fra fylte 62 år. Uttak av førtidspensjon innebærer en varig nedsettelse av pensjonen med 0,4 prosent for hver måned pensjonen tas ut før aldersgrensen. Man kan også vente med å ta ut pensjon. I så fall forhøyes pensjonen med 0,6 prosent for hver måned uttak av pensjon utsettes.
Arbeidsløshetspensjon
Arbeidsløshetspensjonen sikrer eldre langtidslediges inntekt når retten til dagpenger ved arbeidsløshet opphører. Arbeidsløshetspensjon kan gis til arbeidstakere og selvstendig næringsdrivende som er født før 1950 og har fylt 60 år, men ikke 65 år. Personer som er født i 1950 eller senere kan ikke få arbeidsløshetspensjon. Øvrige vilkår for arbeidsløshetspensjon skal være oppfylt.
Familiepensjon
Barnepensjon utbetales til barn under 18 år som har mistet en eller begge foreldre.
Barnepensjonen består av et grunnbeløp og ett tilleggsbeløp (kompletteringsbelopp). Barn under 21 år som studerer på heltid, har også rett til barnepensjonens grunnbeløp.
Gjenlevende ektefelle eller gjenlevende partner i registrert partnerskap under 65 år kan få gjenlevendepensjon. Gjenlevendepensjon utbetales som overgangsstønad (begynnelsespension) og varig pensjon (fortsättningspension). Gjenlevende har rett til overgangsstønad som utbetales med et fast beløp i seks måneder. Deretter kan varig pensjon gis. Den består av et grunnbeløp og et inntektsprøvet tilleggsbeløp. Gjenlevende som ikke forsørger barn under 18 år, kan bare få det inntektsprøvede tilleggsbeløpet.
Tilleggspensjoner (Arbeidspensjoner):
Lov om pensjon for arbeistakere (Työntekijän eläkelaki/Lag om pension för arbetstagare) 395/1961
Lov om pensjon for næringsdrivende (Yrittäjän eläkelaki/Lag om pension för företagare) 1272/2006
Lov om pensjon for landbrukere (Maatalousyrittäjän eläkelaki/Lag om pension för lantbruksföretagare) 1280/2006
Lov om sjømannspensjoner (Merimieseläkelaki/Lag om sjömanspensioner) 1290/2006
Lov om statens pensjoner (Valtion eläkelaki/Lag om statens pensioner) 1295/2006
Lov om kommunale pensjoner (Kunnallinen eläkelaki/(Lag om kommunala pensioner) 549/2003
Lov om den evangelisk-lutherske kirkes pensjoner (Evankelis-luterilaisen kirkon eläkelaki/Lag om evangelisk-luterska kyrkans pensioner) 261/2008
Invalidepensjon
Invalidepensjon kan gis til arbeidstakere og selvstendig næringsdrivende som har en sykdom som nedsetter arbeidsevnen, når nedsettelsen av arbeidsevnen forventes å vare i minst ett år. Full invalidepensjon utbetales hvis arbeidsevnen er nedsatt med minst 3/5, og delvis invalidepensjon utbetales hvis arbeidsevnen er nedsatt med minst 2/5 — 3/5.
Alderspensjon
Frå og med 2005 er pensjonsalderen fleksibel mellom 63 og 68 år.
Alderspensjonen kan gis som førtids uttak fra fylte 62 år. Pensjonen blir da varig nedsatt med 0,6 prosent for hver måned pensjonen tas ut før fylte 63 år. Man kan også utsette alderspensjonen til etter fylte 68 år. I så fall forhøyes pensjonen med 0,4 prosent for hver måned den utsettes.
Deltidspensjon
Eldre arbeidstakere i alderen 60 til 67 år kan, såfremt de fyller vilkårene for å få deltidspensjon, redusere arbeidstiden og få en pensjon som dekker inntektstapet. Blant vilkårene er at det må ha arbeidet i minst 12 av de siste 18 måneder og i de siste 15 årene ha hatt en arbeidsinntekt som gir rett til tilleggspensjon og som minst tilsvarer 5 år i arbeid. De må gå ned fra full til halv stilling. Inntekten bør bli redusert med 35 – 70 prosent, og det må skje en tilsvarende nedgang i arbeidstiden. Deltidspensjon kan ikke gis dersom vedkommende får en annen lovfestet, inntektsbasert pensjon. Personer som er født før 1953 har rett til deltidspensjon tidligst fra fylte 58 år. For personer som er født i 1946 eller tidligere, er den øvre aldersgrensen for deltidspensjon i privat sektor 65 år.
Arbeisløshetspensjon
Arbeidsløshetspensjonen gir inntekt til eldre langtidsarbeidsløse etter at retten til dagpenger ved arbeidsløshet er ophørt.
Arbeisløshetspensjon kan gis til arbeidstakere og næringsdrivende som er født før 1950 og har fylt 60 år. Personer som er
født i 1950 eller senere, kan ikke gis arbeidsløshetspensjon. De øvrige vilkår for rett til arbeidsløshetspensjon må være
oppfylt.
Familiepensjon
Familiepensjonen gir inntekt til gjenlevende ektefelle og barn når famileforsørgeren dør.
Familiepensjon etter lovene om tilleggspensjon beregnes på basis av den avdøde arbeidstakerens eller næringsdrivendes ervervsvirksomhet.
Familiepensjonen er basert på den pensjon som den trygdede fikk på sin dødsdag. Hadde den trygdede ikke pensjon på dødsfallstidspunktet, baserer familepensjonen seg på den invalidepensjon som den trygdede ville ha fått om han eller hun var blitt arbeidsufør på sin dødsdag.
Familiepensjonen fastsettes etter antall stønadsberettigede og kan høyest utgjøre det pensjonsbeløpet som avdøde ville hatt rett til. Familiepensjonen kan utbetales til barn, gjenlevende ektefelle, den trygdedes tidligere ektefelle eller gjenlevende partner i registrert partnerskap.
ISLAND
Grunnpensjoner
Lov om sosial trygghet (Lög um almannatryggingar) 100/2007
Invalidepensjon
Invalidepensjon kan gis til personer mellom 18 og 67 år. Vikårene er minst 3 års botid i Island før krav, varig invaliditetsgrad på minst 75 prosent som følge av medisinsk anerkjent sykdom eller handikap og inntekt under et bestemt nivå.
Invalidepensjonen kan bestå av grunnbeløp, pensjonstillegg og aldersrelatert pensjonstillegg.
Invaliditetsytelse kan gis til personer med varig invaliditetsgrad mellom 50 og 74 prosent.
Alderspensjon
Alderspensjon kan gis til personer som har fylt 67 år. Vilkårene er minst 3 års botid i Island mellom 16 og 67 år og inntekt under et bestemt nivå.
Alderspensjonen kan bestå av grunnbeløp og pensjonstillegg.
Barnepensjon
Barnepensjon gis til barn under 18 år som har mistet en eller begge foreldre eller barn med foreldre som er alders- eller invalidepensjonister.
Arbeidspensjoner
Lov nr. 129 fra 1997 om obligatorisk pensjon og pensjonsfondenes aktiviteter.
Diverse lover om enkelte pensjonsfond.
Invalidepensjon
Invalidepensjon kan gis til medlem av et pensjonsfond hvis han har innbetalt premie til fondet i minst 2 år, har mistet minst 50 prosent av sin ervervsevne og inntektstapet er en følge av den nedsatte ervervsevnen.
Pensjonen beregnes etter prosenten av nedsatt ervervsevne og opptjente pensjonspoeng.
Alderspensjon
Alderspensjonen kan gis fra fylte 65 år for statsansatte, og til andre fra fylte 67 år.
Pensjonen beregnes på grunnlag av opptjente pensjonspoeng basert på innbetalte avgifter. Pensjonen skal være 56 prosent av gjennomsnittlig livstidsinntekt basert på innbetaling av avgift i 40 år (svarer til 1,4 prosent av gjennomsnittlig livstidsinntekt pr. innbetalingsår).
Ytelser ved dødsfall
Pensjon gis til gjenlevende ektefelle eller samboer og barn under 18 år hvis den avdøde har betalt avgift i minst 24 måneder i løpet av de siste 36 måneder før dødsfallet. Den avdøde må enten ha mottatt pensjon fra pensjonsfondet på det tidspunktet eller ha innbetalt avgift i en bestemt periode før dødsfallet. Pensjonen betales i 24 måneder og lenger hvis ektefellen eller samboeren forsørger barn under 18 år og selv er minst 50 prosent ufør og under 67 år. Pensjon til barn betales til 18 år.
Lov av 28. februar 1997 nr. 19 om folketrygd.
Uførepensjon kan gis mellom 18 og 67 år. Det kreves at inntektsevnen er varig nedsatt på grunn av sykdom, skade eller eller handikap.
Uførepensjon består av grunnpensjon og tilleggspensjon (arbeidspensjon) eller særtillegg og er avhengig av opptjeningstid.
Alderspensjon gis fram til 1. januar 2011 fra måneden etter fylte 67 år og består av grunnpensjon og tilleggspensjon (arbeidspensjon) og/eller særtillegg. Pensjonen er avhengig av opptjeningstid.
Særtillegg gis sammen med grunnpensjon til personer som ikke har opptjent tilleggspensjon.
Alderspensjon kan fra 1. januar 2011 tas ut fleksibelt og tidligst fra måneden etter at vedkommende har fylt 62 år. Det er et vilkår for å ta ut alderspensjon før fylte 67 år at vedkommende ved fylte 67 år vil ha rett til et minste pensjonsnivå. Alderspensjonen justeres etter forventet levealder for årskullet, slik at årlig pensjon blir større jo senere pensjonen tas ut. Alderspensjonen består av grunnpensjon, tilleggspensjon og/eller pensjonstillegg.
Personer som er født etter 1953 får alderspensjon helt eller delvis etter ny opptjeningsmodell. Alderspensjonen etter ny opptjeningsmodell består av inntektspensjon og eventuelt garantipensjon.
Pensjon til gjenlevende ektefelle gis når gjenlevende og avdøde hadde felles barn eller ekteskapet hadde vart i minst 5 år. Gjenlevende som ikke fyller disse vilkårene, kan få overgangsstønad i en begrenset periode – vanligvis i ett år. Samboere med felles barn og samboere som tidligere har vært gift med hverandre, er likestilt med ektefeller. Skilte gjenlevende ektefeller som ikke har inngått nytt ekteskap kan i visse tilfeller ha rett til gjenlevendepensjon dersom ekteskapet med avdøde var langvarig (15 år hvis felles barn, ellers 25 år).
Barnepensjon gis til barn under 18 år som har mistet en av sine foreldre. Barn som har mistet begge foreldre kan få barnepensjonen forlenget til fylte 20 år dersom de er under utdanning.
Förtidspension:
Lov av 3. desember 1948 nr. 7 om pensjonstrygd for sjømenn. Pensjon gis fra 60 til 67 år.
Lov av 28. juni 1957 nr. 12 om pensjonstrygd for fiskere. Pensjon gis fra 60 til 67 år.
Andre pensjonsordninger:
Lov av 22. juni 1969 nr. 12 om pensjonsordning for sykepleiere. Pensjon gis fra 65 år for underordnede sykepleiere. For overordnede sykepleier er aldersgrensen 70 år med mulighet for tidligere uttak av pensjon på bestemte vilkår.
Lov av 28. februar 1997 nr. 19 om folketrygd.
Tilleggspensjon basert på pensjonsgivende inntekt gis til uførepensjon og alderspensjon. Gjenlevende ektefeller får 55 prosent av den tilleggspensjonen avdøde hadde opptjent rett til.
Foreldreløse barn får 55 prosent av tilleggpensjonen etter den av foreldrene som hadde best opptjening.
Inntektspensjon basert på pensjonsgivende inntekt m.m. gis til alderspensjonister født etter 1962 og for en del til personer født i 1954-1962.
Lov av 28. juli 1949 nr. 26 om Statens Pensjonskasse.
Pensjon gis tidligst fra fylte 65 år, hvis ikke en lavere aldersgrense er knyttet til stillingen. Pensjon gis senest fra fylte 70 år.
SVERIGE
Grunnpensjoner
Sosialforsikringsloven (Socialförsäkringsbalken) 2010:110, syke og aktivitetsstønad (sjukersättning og aktivitetsersättning) avdeling C, alderspensjon (ålderspension) avdeling E og gjenlevendepensjon (efterlevandepensjon) avdeling F.
Syke- og aktivitetsstønad (sjuk- och aktivitetsersättning)*
Aktivitetsstønad (aktivitetsersättning) i form av garantiytelse kan gis mellom 19 — 29 år.
Sykestønad (sjukersättning) i form av garantiytelse kan gis mellom 30 — 64 år.
Alderspensjon
Garantipensjon kan bevilges fra fylte 65 år.
Gjenlevendepensjon
Garantipensjon til omstillingspensjon kan gis til den som ikke har fylt 65 år.
Arbeidspensjoner
Sosialforsikringsloven (Socialförsäkringsbalken) 2010:110, syke og aktivitetsstønad (sjukersättning og aktivitetsersättning) avdeling C, alderspensjon (ålderspension) avdeling E og gjenlevendepensjon (efterlevandepensjon) avdeling F.
Syke- og aktivitetsstønad (sjuk- och aktivitetsersättning)*
Aktivitetsstønad (aktivitetsersättning) i form av garantiytelse kan gis fra19 til 29 år.
Sykestønad (sjukersättning) i form av garantiytelse kan gis fra 30 til 64 år.
Alderspensjon
Innkomstpensjon kan gis fra fylte 61 år.
Premiepensjon kan gis fra fylte 61 år.
Tilleggspensjon kan utbetales fra fylte 61 år mot en viss reduksjon.
Gjenlevendepensjon
Omstillingspensjon kan gis til en person som ikke har fylt 65 år.
Enkepensjon kan gis til en kvinne som ikke har fylt 65 år, men også i en viss utstrekning til kvinner som har fylt 65 år.
Barnepensjon kan gis til barn som ikke har fylt 18 år. Barnepensjonen kan forlenges til og med juni måned i det året da barnet fyller 20 år.
* Sjuk- och aktivitetsersättningen er en ytelse ved uførhet.